user guide feedback
hits/page:  language: 
Mansi Dictionary of Munkácsi and Kálmán
© 2012





N LM pōľ1 [=pōľ], LU P poľ, K pōľ ~ po̰ľ, T på̄ľ (~ paľ) fagyott hóréteg, шерым | gefrorene Schneekruste: N voikėn *pōľ numėn ramγi die obere weiße gefrorene Schneekruste bebt (vom Lärm); LM *pōľ khi̮ršti der gefrorene Schnee knirscht; T *på̄ľ rukänt es hagelt.
P *poľ-ńäl tuji, K *pōľ-ńø̄l t. daraeső esik | es graupelt.
LM *pōľ-päŋk az első hókéreg | die erste Schneekruste.
LU *poľ-šäm pätelenti daraeső esik | es graupelt.
K *pōľ-sämėŋ-tujt, T *på̄ľ-šøm daraeső, darahó | Graupe.
LM *pōľ-tul =daraeső, darahó | Graupe.: *pōľ-t. tuji ~ pätilēt es graupelt.
N jäni̮γ *pōľ-jå̄ŋχėp, K *pōľ-joŋkhėp április | April.
N māń-*pōľ-j., LM *pōľ-jōŋkhėp, LU *poľ-jå̄ŋχėp, T *på̄ľ-jamp március | März

N pōľi ~ poľi [pōľi], LM pōľi ~ poľi ~ påľi ~ puoľi, LU poľi, P pōľi ~ poľi, K pōľi, T påˈľånt ~ paľant fagy, fázik, fagyaszt | frieren, gefrieren; gefrieren lassen: N jä, uľä tuśtälėn moľėχnū, pōľwėsau so, macht schneller Feuer; wir sind fast erfroren; at pōľawėm ich friere nicht; pōľwäsėm ich habe mich erkältet; LM jāŋkėlmät joåŋkh poľs im Moor ist das Eis gefroren; šos-sunt mø̄nė joχtnä *pōľi die Bachmündung friert bis zum Boden zu; tus-punäm joåŋknė poľwäst Eis hat sich in meinen Bart gesetzt; äśėrmän poľwės er friert vor Kälte; ńäürś pōľau er friert sehr; K tōrėm pōľuχ ints das Wetter wurde frostig; pōľėm sū-khurät joåmi er spaziert an der gefrorenen Weide; T ju-lipsäχtėm, paľasėm ich decke mich zu, ich fror.
LM LU P jel-*pōľi, T il-*påˈľånt megfagy, befagy, átfázik | erfrieren, zufrieren, durchfrieren: LM tujt-aš j.-*pōľi die Oberfläche des Schnees friert; śor-päŋk jel-påľwės die Blume ist erfroren; låpśäχėm päl-tits, räkw-nåunė jelpåľwäsėm, torrentēm meine Kleider wurden naß, durch den Regen habe ich mich erkältet, ich zittere; kwän, vaśka j.-pōľaun draußen erfrierst du ganz; j-pōľwäsėm, päŋkäm äkwän-šotentēt ich habe mich erkältet, mir klappern die Zähne; LM P jǟ j.-pōľes der Fluß ist zugefroren; LU losm jel-poľes der Fluß Lozva ist zugefroren; P låilėm jel-pōľės die Füße sind mir durchgefroren.
T ju-*påˈľånt befagy, beáll | zufrieren: jǟ ju-*påˈľånt der Fluß ist zugefroren.
LM kwän-*pōľi kihűl | kalt werden, sich abkühlen: rī̮ k.-*pōľi die Wärme des Zimmers kühlt sich ab; išmiť k.-pōľės die Suppe wurde kalt; kṵr k.-*pōľi der Ofen wird kalt; N śam-*pōľi megfagy | erfrieren.
LM tar-*pōľi átfázik | durchfrieren.
N jā pōľnė

χå̄tėl Покров (okt. 1. | das Fest Mariä Schutz, 1. Okt.)

N LM P K pōľėm ~ poľėm [pōľam], T påľaˈm fagyos, hideg | gefroren, kalt: N *pōľėm låtėχ, LM *pōľėm lātėχ kalte Kohle; N *pōľėm vit gefrorenes Wasser; kātäγėm pōľėmäi̮γ meine Hände sind eiskalt; N K *pōľėm vōj, LM *pōľėm vuoj geronnenes Fett; N *pōľėm-kēr kaltes Eisen; LM *pōľėm räkw kalter Regen; *pōľėm tujt širėkti der gefrorene Schnee knirscht; *pōľėm ńoul šåuräpėl šåurēm ich hacke das gefrorene Fleisch mit einer Axt.T *påľaˈm khåtėl ein kalter Tag

N pōľľi, LU pōľli, P pōľėli, T påľlål hűt, fagyaszt | abkühlen, gefrieren lassen: N vit *pōľľi er läßt das Wasser abkühlen; såw aśėrmat pōľľawė das Leder läßt man in der Kälte gefrieren; LU ti khul påľlės heute früh hat es gefroren.
LU P jel-*pōľli hűt | abkühlen: P lå̄m jel-pōľėlim ich lasse die Suppe abkühlen

poľχati N: aśėrem p. a fagy erősödik | der Frost nimmt zu

N K pōľlaχti, LU pōľlaχti ~ poľlaχti, P poľėlaχti, T påľlåχt- meghűl, megfázik | sich erkälten: N aśėrmän poľlaχtäsėm in der Kälte habe ich mich erkältet; kakwi, poľlaχtės er hustet, er hat sich erkältet.
LU P jel-*pōľlaχti, T il-*påľlåχt =meghűl, megfázik | sich erkälten:
N poľlaχtėm-aum hűlés, nátha | Grippe

N poľti [=poľti] fázni hagy | frieren lassen

LM pōľtaχti ~ puoľtaχti: jel-*pōľtaχti =fázni hagy | frieren lassen: ńårnė jälilēn-ke j.-pōľtaχtēn wenn du nackt herumläufst, wirst du dich erkälten

N poľuwjawė fagy | gefrieren.
tū-*poľuwjawė befagy | zufrieren: paul-kan voľėk, tūjt tū-*poľuwjawė der Dorfplatz ist glatt, der Schnee ist gefroren.
– Cf. poľ-uj