user guide feedback
hits/page:  language: 
Mansi Dictionary of Munkácsi and Kálmán
© 2012





N āγėm ~ aum ~ aγi̮m [āγəm], LM aum ~ åum, LU P aum, K åγėm ~ åum, T o̰um ~ øum betegség, fájdalom | Krankheit, Schmerz: N tārwitiŋ aumėl å̄li, laγi̮lt ľūľuŋkwė at vēri̮ti er ist sehr krank (mit schwerer Krankheit), er kann nicht aufrecht stehen; laγi̮lėm å̄s āprėmtawės aγi̮mnė meine Füße beginnen mich wieder zu schmerzen (a lábamat ismét előveszi a fájdalom); aγi̮m mos ti ūnsi̮låu die Krankheit hat uns geschont (megúsztuk [átgázoltuk] a betegséget); LM jäni aumnė postwės er hat die große Krankheit überstanden; äń-ťė *aum at pērmēm, tārüťėŋ diesen Schmerz kann ich nicht ertragen, es ist zu groß; T äm ti o̰umnėl ǟ kunällem ich kann von dieser Krankheit nicht genesen

N aum-mos, K åum-mås betegség | Krankheit.
K åum-måstal egészséges | gesund.
N aum-rēγi betegség | Krankheit: ti *aum-rēγi̮l χūń tākmeγėm wann werde ich von dieser Krankheit genesen?
K äsėŋåγėm ~ äsėŋ-åum himlő, воспа | Pocken.
P khåлėl-*aum láz | Fieber.
LU jelpiŋ-*aum, K jelpiŋ-åγėm himlő | Pocken.
T ki̮χi̮røum ~ kö̰χėr-*øum hasmenés | Durchfall.
P lušm-*aum skorbut, цынга | Skorbut.
T ľäŋ-*o̰um láz | Fieber: ľ.-o̰umt khuji er liegt mit Fieber.
N ľūľ-aum, LM ľüľ-åum, LU ľüľ-*aum, P ľuľ-*aum, K ľüľ-åγėm lázas betegség; vérbaj | Fieber; Syphilis.
K mårėχ-åum =lázas betegség; vérbaj | Fieber; Syphilis.
LU pēlp-*aum nyilallás | Stechen, stechender Schmerz.
N poľlaχtėm-aum hűlés, nátha | Erkältung, Schnupfen.
K ro̰ś-åγėm orbánc | Rotlauf.
N sam-āγėm szembaj | Augenkrankheit.
simėltēnė ~ simeltänė (?) aum tüdőbaj, чахотка | Tuberkulose.
LU šimpär-*aum, P šimpor-*aum gyomorbaj, szívbaj | Magenkrankheit; Herzkrankheit, Herzfehler.
LM šim-*aum-pom boglárka, лютика | Hahnenfuß.
P tøχt-*aum hidegrázás | Schüttelfrost.
K tōrėm-åγėm kankó | Tripper.
N tur-aum-pum lóibolya, горлянка | Veilchen ohne Duft

N aγėmli [āγəmli] szenved; megbetegszik | leiden; erkranken

N aumėlti ~ åumelti ~ ai̮mėlti [āγməlti], LM aumėlti ~ åumėlti, P aumilti, K åumėlti, T øumiltel fáj | schmerzen, weh tun: N simėm aumėlti das Herz tut mir weh; kātėn ai̮mėlti? – ossa, ai̮mėlti tut dir die Hand weh? –ja, sie tut mir weh; LM tus-päŋkėm aumėltēt mir tun die Zähne weh; kṵχrä *åumėlti, jel-śäkėrtaχti ihm tut der Magen weh, er hat Bauchgrimmen; päŋkä *åumėlti åråkh ńounė er hat Kopfschmerzen vom Branntwein; P šimporam aumiltet der Bauch tut mir weh; K päŋkėm *åumėlti mir tut der Kopf weh.
LM päl-aumėlti megfájdul | zu schmerzen anfangen: khåšä ľoχ joåmsėm, lajläm päl-aumėltäst ich habe einen langen Weg gemacht, die Beine haben mir zu schmerzen begonnen

N aumėŋ ~ åumėŋ ~ åumiŋ ~ ai̮mėŋ [āγməŋ], LM aumėŋ ~ åumiŋ ~ åumėŋ ~ aumiŋ, P åumiŋ ~ aumiŋ, T øumuˈŋ beteg, fájós | krank, schmerzhaft: N am ai̮mėŋ ålsėm, ań moś śolti̮läsėm ich war krank, jetzt geht es mir etwas besser; aumiŋ nē-ke å̄li: nå̄ŋχpusmėltäln! wo sich eine kranke Frau befindet, heile sie! LM äm turkėm åumiŋ mir tut der Hals weh (mein Hals ist krank); kǖχrä åumėŋ, paś-χōlän väjwės sein Bauch ist krank, er wird vom Durchfall gepeinigt; aumiŋ ńiśśi der Kranke ächzt; aumėŋä al itsėm beinahe bin ich krank geworden; LM aumėŋ khals, P aumiŋ khår der Kranke; LM jämeskhumnė aumiŋ lajl-poålėm jelptaus mein kranker Fuß ist vom Arzt geheilt worden; män-pǟlt aumėŋ ōlsen? warst du lange krank? P ńūriś āśėχ åumiŋ er ist sehr krank

N aumiŋiś, LM aumėŋś fájdalmasan | schmerzend, schmerzhaft: pälm *aumėŋś purkhati die Bremse sticht schmerzhaft

LM aumėśtal (~ āmeśtal) egészséges | gesund: man *aumėśtal khuľtsau wir sind gesund geblieben

N āγėmtal ~ āγi̮mtal [āγmtal] fájdalom nélküli | ohne Schmerzen, schmerzlos: χūń ūsnė sorėm āγi̮mtal?! wie wäre der Tod schmerzlos?!